Wat is hyperventilatie?
Hyperventilatie betekent snel en veel ademhalen. Als een kind hyperventileert dan ademt het meer zuurstof in dan zijn of haar lichaam nodig heeft. Een hyperventilatieaanval is medisch gezien volkomen onschuldig, maar is meestal een angstaanjagende ervaring. Een andere term voor hyperventilatie is disfunctioneel adempatroon of ‘overademen’.
Welke klachten?
Bij hyperventilatie kunnen heel veel verschillende verschijnselen voorkomen, zoals vermoeidheid, algemene zwakte, prikkelbaarheid, slapeloosheid, benauwdheid, beklemming op de borst, brok in de keel, zuchten, frequent ademen, hijgen, pijnlijke ademhalingsspieren, psychische angst en onrust, depressie, concentratiestoornissen, hoofdpijn, duizeligheid, bewustzijnsstoornissen, wazig zien, verlamming, trillingen, stijfheid van handen, vingers en mond, tintelingen op de huid, hartkloppingen, overslaan van het hart, pijn op de borst, koude, klamme handen, een opgeblazen gevoel, pijn in de maagstreek, misselijkheid en diarree/constipatie.
Er zijn twee vormen van hyperventilatie:
- Acute hyperventilatie. De acute vorm is het meest bekend. De klachten treden plots op, meestal in vlagen of aanvallen. Het is duidelijk zichtbaar dat er sprake is van een te snelle en diepe ademhaling.
- Chronische hyperventilatie. Deze vorm van hyperventileren is vaak moeilijker te herkennen. De klachten zijn min of meer constant aanwezig: dit noemt men chronische hyperventilatie. De klachten ontstaan door een verkeerd ademhalingspatroon.
Wat zijn de oorzaken van hyperventilatie?
De meest voorkomende oorzaken zijn: oververmoeidheid, weinig slapen, een verkeerde ademhalingstechniek, zware lichamelijke inspanning, grote hoogte en lichamelijk letsel. Of het is een verschijnsel bij bij medische aandoeningen, zoals bijvoorbeeld astma, suikerziekte, een te snel werkende schildklier of hartafwijking. Het kan ook een gevolg zijn van een angststoornis.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose hyperventilatie wordt door de huisarts of kinderarts gesteld. Dit gebeurt op basis van een vraaggesprek met u en uw kind en door het uitsluiten van andere aandoeningen. Eventueel kan de hyperventilatie-provocatietest worden uitgevoerd
Wat wij voor uw kind kunnen betekenen
We starten met een vraaggesprek over de klachten. Verder doen we een lichamelijk onderzoek en brengen we de ademhaling en het adempatroon in kaart. Eventueel doen we nog een aanvullende inspanningstest, met name als het kind hyperventilatieklachten ervaart tijdens inspanning. Daarnaast kijken we naar de factoren die van invloed kunnen zijn op de bestaande klachten, zoals de persoonlijkheidskenmerken van uw kind, externe omstandigheden en mogelijk instandhoudende factoren, zoals angst of bepaalde gedachten die optreden bij de hyperventilatie. Hierna wordt het behandelplan besproken en de behandeling gestart
Tijdens de behandeling komen de volgende dingen aan bod:
- Uitleg over hyperventilatie.
- Tips en adviezen over hoe te handelen tijdens een hyperventilatie. Het is daarbij van belang om ook de personen uit de omgeving goed te informeren, zodat ook zij uw kind op de juiste manier kunnen ondersteunen op het moment dat de hyperventilatie optreedt. Denk hierbij aan de (gym)leraar en goede vrienden of vriendinnen.
- Uw kind bewustmaken van zijn eigen ademhaling en adempatroon.
- Uw kind ontspannings- en lichaamsbewustwordingsoefeningen aanleren. Veel kinderen zijn het gevoel voor hun eigen lichaam kwijt en zijn mogelijk gespannen, wat een van de instandhoudende factoren is bij het optreden van en het ontstaan van hyperventilatie.
- Inzicht vergroten in de situaties die hyperventilatie opwekken en uw kind hiermee leren om te gaan.
Uw kind bewust maken van de invloed van bepaalde gedachten omtrent hyperventilatie, zoals ‘Ik ga flauw vallen’, ‘Ze lachen me uit als ik in de klas hyperventileer’ en ‘Ik ga dood als ik hyperventileer’. Deze gedachten hebben invloed op het ontstaan en in stand houden van de hyperventilatieklachten.